Hauset

Het panoramabord Hauset ligt buiten het dorp aan het zogenaamde Mosselkruis in de Asteneter Straße. Van daaruit kan men genieten van een panoramisch uitzicht over de uitlopers van het Land van Herve tot aan het drielandenpunt België - Duitsland - Nederland. Het wandelpad "Rund um die Rochuskapelle" (Rond de Rochuskapel) loopt direct langs het panoramabord.

Het Land van Herve ligt in het noorden van de provincie Luik en vormt de overgang van de Belgische Ardennen naar het Nederlandse Heuvelland. Het heuvelachtige landschap wordt gekenmerkt door weilanden en boomgaarden die omheind zijn met typische heggen. Het dorp Hauset ligt in de oostelijke uitlopers van het Land van Herve. Naast de weilanden wordt het gebied rond Hauset gekenmerkt door mozaïekachtige bossen van loof- en naaldbomen. De weilanden in het gebied worden van oudsher gebruikt voor de melkveehouderij. Daarom wordt het gebied ook wel Butterländchen genoemd. 

Het Mosselkruis op Prester stamt uit 1757 en is een van de oudste wegkruisen in de Eupense streek. Het kruis heeft zijn naam te danken aan een schelpvormig gewelf in het midden. Het kruis diende waarschijnlijk ook als statie voor de Sacramentsdagprocessies die in de 18e en 19e eeuw vanuit Eynatten via de Rochuskapel en Prester terug naar Eynatten leidden.

De Eyneburg in Hergenrath werd gebouwd op een heuvel hoog boven de Geul. Het is een van de weinig hooggelegen burchten in het oude hertogdom Limburg. De naam Eyneburg of Eyneberghe komt van een familie die in de 13e eeuw eigenaar was van dit landhuis. Het feit dat het gebouwencomplex in de volksmond "Emmaburg" wordt genoemd, is gebaseerd op een legende die vertelt dat een dochter van Karel de Grote, Emma, er tijdelijk woonde. Dit historisch niet controleerbaar verband ontstond pas in de 19e eeuw. Tegenwoordig is het kasteel in particulier bezit. Het waardevolle interieur werd in 1958 geveild.

De opvallend roodgeverfde Presterbrug werd tussen 2004 en 2007 gebouwd voor de passage van de hogesnelheidstrein TGV. Ze maakt deel uit van de hogesnelheidslijn tussen Aken en Brussel en is met een hoogte van 30 meter en een lengte van 135 meter een ware staalkolos.

Het dorp Hauset ligt direct aan de Belgisch-Duitse grens. In de loop van zijn geschiedenis heeft het vaak zijn land van herkomst moeten veranderen: In de 800 jaar van zijn bestaan behoorde het dorp toe aan het hertogdom Limburg, in de tijd van Napoleon aan Frankrijk, later aan Pruisen tot het in 1922 uiteindelijk werd opgenomen in het Koninkrijk België. Vandaag trekt de groene locatie van Hauset veel inwoners uit het nabijgelegen Aken aan. Het heuvelachtige bos- en weidelandschap is ook een paradijs voor wandelaars. De historische dorpskern van Hauset wordt gekenmerkt door talrijke historische gebouwen van steengroevesteen. Er is ook de Rochuskapel, die in 1650 werd gebouwd na het einde van de grote pestepidemie. Net als de neogotische parochiekerk van St. Rochus die in 1858 gebouwd werd, is ze ook gewijd aan de patroonheilige van de pestlijders. Het imposante 18e eeuwse landhuis van Weersth met zijn zeldzame vakwerkgevel is een ander juweel van de historische dorpskern van Hauset. 

Het Geuldal-viaduct in Moresnet overspant het Geuldal bij Moresnet met een totale lengte van 1.107 meter en een hoogte van 52 meter. Voeger was het de langste spoorbrug van het Belgische spoorwegnet. Het viaduct maakt deel uit van de verbinding tussen het Duitse Ruhrgebied en de haven van Antwerpen. Het werd gebouwd tijdens de Duitse bezetting van België in de Eerste Wereldoorlog in opdracht van de Duitse militaire autoriteiten. Voor de bouw werden ongeveer 14.000 arbeiders en krijgsgevangenen ingezet. Velen van hen hebben het zware en gevaarlijke werk niet overleefd. De ruwbouw werd in een onvoorstelbare korte periode van zeven maanden tijd voltooid. Het viaduct werd in 1940 tijdens de Tweede Wereldoorlog door Belgische soldaten vernietigd om te voorkomen dat de Duitse troepen zouden oprukken. Het viaduct werd onder de hernieuwde Duitse bezetting gerepareerd, maar werd in 1944 opnieuw verwoest door Duitse soldaten, dit keer om te voorkomen dat de geallieerde troepen zouden oprukken. Tegen het einde van de 20e eeuw werd ongeveer 70% van het goederenverkeer tussen de haven van Antwerpen en Duitsland over het viaduct vervoerd. Vandaag rijden er dagelijks ongeveer 80-100 goederentreinen over het viaduct, meestal 's nachts.  

De “Hammerbrücke” leidt over de Geul, die haar oorsprong vindt aan de Belgisch-Duitse grens bij Eynatten-Lichtenbusch bevindt en in de Maas stroomt bij Meerssen in Nederland.  De imposante brug dankt haar naam aan de veldnaam "Hammer". Ze was oorspronkelijk 220 meter lang, bijna 40 meter hoog en bestond uit 17 bakstenen bogen van twee verdiepingen. Ze werd tussen 1841-1843 gebouwd uit meer dan 8 miljoen bakstenen en verbond de spoorlijn Aken-Keulen met Luik. Deze verbinding was de eerste grensoverschrijdende spoorlijn in Europa. Op 10 mei 1940 werd de brug door Belgische grenssoldaten opgeblazen om de Duitse troepen tegen te houden. Acht Belgische soldaten werden gedood. Nadat de staatsspoorwegen de brug hadden gerepareerd, werd ze tijdens de Tweede Wereldoorlog opnieuw verwoest. Deze keer waren het de Duitse troepen die probeerden te voorkomen dat de geallieerde soldaten oprukten. Na het einde van de oorlog werd de Hammerbrücke van 1945 tot 1948 herbouwd als stalen brug op de oude stenen funderingen. In 1998 moest deze constructie plaats maken voor een nieuwe brug waarover de hogesnelheidstrein THALYS nu tot 160 km/u van Duitsland naar België en verder naar Frankrijk of Engeland rijdt.

Op het drielandenpunt komen de grenzen van België, Duitsland en Nederland samen. In de tijd van Neutraal Moresnet was het zelfs een vierlandenpunt. Het drielandenpunt is met 323 meter boven de zeespiegel tevens de hoogste berg van het Nederlandse vasteland. De Boudewijntoren markeert het drielandenpunt aan de Belgische kant. Daar brengt een glazen lift de bezoekers tot 50 meter boven de zeespiegel. Het panoramisch uitzicht vanaf het uitkijkplatform op de top van de toren biedt een wijds uitzicht over de drie landen. Het drielandenpunt is het vertrekpunt voor talrijke bewegwijzerde wandelroutes. In het bezoekerscentrum, dat toegankelijk is voor mindervaliden, is er een restaurant, een grote speeltuin voor de kinderen en een labyrint dat door hagen wordt doorkruist, puur plezier voor het hele gezin.

Het lot van Kelmis is onlosmakelijk verbonden met het zinkerts dat daar al eeuwenlang wordt gewonnen. De winning en productie van zink werd in grote mate beïnvloed door het mijnbouwbedrijf Vieille-Montagne. Het museum is gevestigd in het voormalige directiegebouw van het bedrijf, dat in 1910 werd gebouwd. Naast het hoofdkantoor lag het station aan het einde van de 1,9 km lange spoorlijn 39 A Moresnet - Neutraal Moresnet. In het voormalige stationsgebouw bevindt zich nu de ingang tot het museum. De museumtentoonstelling documenteert de geschiedenis van de mijnbouw in Kelmis en het unieke politieke en sociale leven in Neutraal Moresnet. In het interactieve museum kunnen bezoekers met behulp van audiogidsen op twee verdiepingen naar het bruisende verleden van Kelmis reizen.

De grens tussen België en Duitsland was niet altijd even gemakkelijk over te steken als nu. De grenscontroles zijn sinds de jaren vijftig van de vorige eeuw geleidelijk aan afgebouwd totdat ze in 1995 in het kader van het Schengenakkoord volledig werden afgeschaft. Na de Tweede Wereldoorlog hebben de bossen van Aken een heuse smokkelactiviteit verborgen. Aan de Duitse kant ontbrak het aan veel zaken, dus gingen de grensbewoners van daaruit naar België om waardevolle spullen te ruilen voor luxegoederen zoals koffie. Dit was winstgevend, want in België kostte een kilo gebrande koffie 8 mark, terwijl hij in Duitsland voor ruim 16 mark kon worden verkocht. Hoewel smokkelen aanvankelijk voor persoonlijk gebruik bedoeld was, ontstonden er al snel professionele smokkelbendes, die tonnen koffie smokkelden en lieten smokkelden. De smokkelaars waren zeer vindingrijk in hun aanpak: Zo gebruikten ze bijvoorbeeld kleding, ziekenwagens of banden van vrachtwagens om de smokkelwaar te verstoppen. Smokkelaars die veel succes hadden, besteedden soms veel geld aan het omkopen van douanebeambten. Anderen kochten heel snelle auto's die de douanebeambten niet konden volgen.