Kettenis - Am Busch

Het panoramabord Kettenis bevindt zich aan de rand van een bos in de wijk Kettenis "Am Busch". U kunt hier op een bankje heerlijk van dit idyllische plekje genieten. De bank staat bij wandelknooppunt 26, of tussen de knooppunten 45 en 34 van het fietsknooppuntensysteem. Door de afstand tussen de verschillende historische gebouwen is het een goed idee om ze met de auto of de fiets te ontdekken.

De katholieke parochiekerk werd vermoedelijk in de 15de eeuw gebouwd en in de daaropvolgende eeuwen verder uitgebreid. De oudste gedeeltes van het gebouw zijn de verdedigingstoren en het gotische middenbeuk. Het hoogaltaar werd vermoedelijk gebouwd naar een ontwerp van de architect uit Aken, Johann Joseph Couven, die enkele jaren voordien ook het hoogaltaar van de parochiekerk Sint-Niklaas in Eupen ontworpen had.  Op de barokke beelden ziet men onder meer de onthoofding van de Heilige Katharina. Boven de grote altaarboog staat de Heilige Geest in een stralenkrans. Boven het tabernakel: een reliëf dat het offeren van Isaak toont. De in hout uitgesneden onderbouw van het altaar van het jaar 1729 stamt uit de Sint-Jacobuskerk uit Aken. Bovenaan ziet men een Christusmedaillon, met daaronder een grote laurierkrans en de afbeelding van een heilige in monnikengewaad met kroon, rozenkrans en pelgrimsstaf. Dat zijn de attributen van de heilige Jodocus, die in Sint-Jacobus in Aken vereerd werd.   De barokke kroonluchter in geelkoper is een werk uit de 18de eeuw. De sobere houten preekstoel werd gebouwd in de 18de eeuw. Op het klankbord staat het standbeeld van de heilige Michael die tegen de draken vecht. Op het rechtse zijaltaar dat stamt uit het begin van de 19de eeuw staat een olieverfschilderij van de heilige Anna. De huidige kruiswegstaties stammen uit het jaar 1898. Het linkse zijaltaar (begin 19de eeuw) is gewijd aan de Heilige Maria.

De geschiedenis van het kasteel is relatief recent. Het werd in 1775 gebouwd door de burgemeester van Eupen, Rainer Franz von Grand Ry en het interieur was prachtig versierd met wandtapijten en open haarden.  Het landgoed bleef in de familie tot 1801, toen het werd overgenomen door een aantal verschillende eigenaars. Er woonden op een gegeven moment maar liefst 14 families van wevers die er 42 weefgetouwen installeerden, wat veel schade toegebracht heeft aan het kasteel. In 1898 kwam het weer in handen van de familie de Grand Ry. Na de Tweede Wereldoorlog werd het gebruikt als hotel-restaurant, klooster en vakantiehuis voor kinderen tot het weer privébezit werd. De kunstchilder Rainer Maria Latzke liet het in 1986 voor veel geld restaureren. De huidige eigenaar is een Duitse zakenman. Het kasteel is omgeven door een prachtig park en is alleen zichtbaar door de hoge spijlen van het hek aan de Talstraße.

Het zicht op het kasteel Libermé dat langs alle kanten met slotgrachten beschermd wordt, is prachtig. Het gebouw prijkt iets minder dan een kilometer buiten Kettenis in een laagvlakte. De waterburcht werd voor het eerst vermeld in 1334. Het was oorspronkelijk een feodaal landgoed van het Marienstift in Aken. In de 14e en 15e eeuw was het kasteel eigendom van de familie von Libermé. In 1684 werd het door Franse troepen in brand gestoken. In de 18e eeuw leidde de bouw van een kleine stenen brug tot structurele veranderingen. Vanaf 1964 werd Libermé omgebouwd tot restaurant en in 1995/96 werd het volledig gerenoveerd na een verandering van eigenaar. Sindsdien is het kasteel van Libermé, dat op de monumentenlijst staat, in particuliere handen. Bezoekers kunnen er regelmatig genieten van kamermuziekconcerten.

Het Philippenhaus heette vroeger "Haus Merols". Het was 300 jaar lang eigendom van de familie von Hagen, vandaar de naam "Hagenshof". Het landhuis kreeg zijn huidige vorm in 1767. Op dezelfde plaats stond vroeger de waterburcht Haus Merols. Zowel Haus Merols als Schloss Merols (het huidige Waldenburghaus), dat zich op een steenworp afstand bevindt, waren landgoederen van het Akense Marienstift. In het begin van de 19e eeuw kocht de Akense zakenman Johann Joseph Philipp de boerderij, vandaar de huidige naam Philippenhaus. Momenteel staat er binnen nog steeds een huisaltaar. Van de oorspronkelijke waterburcht zijn alleen nog overblijfselen van de slotgrachten aan de noordwestzijde van het huis overgebleven. In het Philippenhaus en de aangrenzende gebouwen is nu een boerderij gevestigd.

De Sint-Brigidakapel in het gehucht Merols ligt op een splitsing van de Hochstraße tussen Walhorn en Raeren. De kapel werd waarschijnlijk in 1749 gebouwd, sommige bronnen melden dat het godshuis de uitbreiding is van een kapel die reeds sinds 1550 bestond. Tot 1830 was de Hochstraße een van de belangrijkste verkeersaders in de regio Eupen en zou waarschijnlijk zelfs ooit door de Romeinen gebouwd zijn. Ze maakt deel uit van de pelgrimsroute van Eupen naar Aken. De heilige Brigida was een Ierse kloosterlinge die leefde in de zesde eeuw en die in de katholieke traditie wordt beschouwd als beschermster van het vee. In de kapel, die in 1974 werd gerestaureerd, bevindt zich een altaar in barokstijl uit de 19e eeuw en een beeld van de heilige Brigida. Op Driekoningen trekt er nog altijd een jaarlijkse processie van de Boerengilde vanuit Eupen naar de kapel van Sint-Brigida.

De waterburcht, een feodaal landgoed van de Dom van Aken, werd voor het eerst vermeld in 1334. Ze ontstond in de 14e eeuw door de splitsing van het landhuis Libermé en was de zetel van een zijtak van de familie von Libermé. Het kasteel werd tijdens de Dertigjarige Oorlog (1618-1648) zwaar beschadigd (inclusief de ophaalbrug). Na een geslaagde restauratie staat het landhuis met zijn prachtige trap en eiken deuren, samen met de slotgracht en de boerderijgebouwen nu op de monumentenlijst. De huidige eigenaar heeft er een B&B ingericht met comfortabele kamers.

De katholieke parochie- en dekenaatskerk werd tussen 1721-1729 in renaissancestijl gebouwd naar een ontwerp van de architect Mefferdatis uit Aken.Het onderste gedeelte van de zuidelijke toren is een overblijfsel van een gotische kerk uit de 12e eeuw; het is een van de oudste gebouwen in Eupen. De binneninrichting is in de barokke stijl uit Aken en Luik. De driebeukige hallenkerk is indrukwekkend door haar weidsheid en de waardevolle inrichting. Hoogaltaar Het barokke hoogaltaar werd geschonken door de Eupense burgers, hoofdzakelijk de lakenhandelaars en ontstond in de jaren 1740 tot 1744 naar een ontwerp van de architect uit Aken, Johann Joseph Couven. Het hoogaltaar toont een buitengewoon goed uitgewerkte iconografie: in hout gesneden halfreliëfs van de twaalf apostelen op zes zuilen;  in het midden beelden van Sint Niklaas en Sint Lambertus; daarboven de Drievuldigheid: Christus met het kruis, God de Vader, aan hun voeten de wereldbol en als kronende afsluiting de Heilige Geest in de vorm van een duif in een stralenkrans. Communiebank en offeraltaar De communiebank is uit het jaar 1740 en is sinds de verbouwing in 1980 ter hoogte van het middenpad in tweeën gedeeld en scheidt de kerkruimte af van de altaarruimte. De bank behoort tot de waardevolste stukken van de kerk en bestaat uit kaders in zwarte marmer, bezet met 12 geelkoperen bas-reliëfs en opgevuld met 48 kleine geelkoperen pijlers. Zes van de zogenoemde balusters werden bij de hernieuwing gebruikt voor de sokkel van het nieuwe offeraltaar. Ze dragen een zwart donker marmeren blad van ongeveer 750 kg.  Zijaltaren De twee zijaltaren zijn eveneens barok en stemmen in stijl en uitvoering overeen met het hoogaltaar. De standbeelden zijn uit de 19de eeuw; rechts zien we de Maria-Boodschap en links  de Heilige Maria met haar moeder, de Heilige Anna. Preekstoel De preekstoel die rond 1730 gebouwd werd is een van de oudste kunstwerken van de kerk. Hij is versierd met afbeeldingen van Christus de Verlosser, Maria Moeder van God en de Heilige Jozef. De achterwand is voorzien met een vlakreliëf van de Sint Niklaas en leidt naar het zogenoemde klankbord dat bekroond is met een figuur van de zegenende Vader Gods op de wereldbol. Op de onderkant van het klankbord hangt de duif van de Heilige Geest in een stralenkrans.  De leuning van de preekstoeltrap bekoort door het opengewerkt houtsnijwerk. Kerkbanken In de periode tussen 1730 en 1850 werden er in het totaal 84 kerkbanken in dezelfde stijl uit eiken hout gefabriceerd. De opdracht tot het maken en de financiering ervan gebeurde gedeeltelijk door de stadsoverheid en gedeeltelijk door invloedrijke burgers. Indien nodig konden ze bestendig gehuurd worden. Pachters en schenkers lieten dan hun naam in het hout uitsnijden; zo krijgen we vandaag nog een beeld van de toenmalige notabelen van de stad. Zuilen Het kolossale koepelvormige kruisgewelf wordt gedragen door veertien zuilen. Biechtstoel In het jaar 1771 werden de prachtige biechtstoelen die versierd zijn met rococo-houtsnijwerk gebouwd. Ze werden uitgevoerd door meester-schrijnwerkers uit Eupen. Bij de twee voorste ziet men bovenaan de wapens van de schenkers. Orgel Het eerste grote orgel werd tussen 1760 en 1763 gebouwd. In de daaropvolgende jaren werd het orgel telkens opnieuw opgeknapt, gerestaureerd en verder technisch uitgebouwd, voor het laatst in het jaar 1966. Het huidige orgel van de Sint-Niklaaskerk heeft zo goed als niets meer gemeen met het oorspronkelijke orgel.

De kapel werd gebouwd in 1707. Ze werd gewijd aan Onze Lieve Vrouw van Smarten, aan wie de inwoners van Kettenis elk jaar in september hun intenties voorleggen in een plechtige processie. Een steen met ingekerfde initialen in de muren van het steengroevegebouw (in de puntgevel in de richting van Nispert en Kettenis) herinnert aan de stichters, het echtpaar Hubert Raermecker en Catharina Burgers. In 1837 en 1838 werd de kapel vergroot en de koorruimte uitgebreid, wat nu nog te zien is aan de sluitsteen van de arduinen boog boven de ingang en aan de koorzijde. Bijzonder opvallend is een reliëfpaneel dat in de voorkant is aangebracht en waarop Veronica met de zweetdoek van Jezus is afgebeeld. Van het oorspronkelijke interieur is alleen het barokke eikenhouten altaar bewaard gebleven.

Het kleine gebouw in breuksteen kreeg zijn huidige vorm in 1834. Typisch voor de streek is het met leien bedekte dak en de arduinen omlijsting van de deur en de ramen. Pas in 1899 werd de kapel gewijd aan St. Rochus, de beschermheilige tegen de pest. Sindsdien trekt elk jaar op het feest van St. Rochus een processie naar de Rochuskapel. In oude geschriften wordt het de Kapel "Aan de Afscheiding der Apostelen" of de "Kapel van de Afscheiding der Apostelen" genoemd, ter herinnering aan het vertrek van de Apostelen uit Palestina naar heel de wereld. Een beschilderd houten paneel in de kapel met een afbeelding van de twaalf apostelen herinnert aan deze tijd. Ook bijzonder zijn het eenvoudige barokke altaar met twee zuilen aan elke kant en een wijwatersteen. De kapel is een beschermd gebouw.