Medell - Depertzberg

Het panorama-bord Medell Depertzberg biedt een fantastisch uitzicht over het land van Amel, het Wolfsbusch en de taalgrens met Wallonië. De luistertocht „Dappere bevolking, blauwe steen en goudkoorts" loopt eveneens langs dit uitkijkpunt.    

Kunstenaar Norbert Huppertz heeft de oude tekentafel van een architect een andere bestemming gegeven. Door de openingen van de verroeste tafel ziet men het landschap door de vernauwing van het blikveld op een andere manier en ligt de focus op bijzondere details. De natuur tekent zich als het ware zelf.

In de gloriejaren van het Oost-Belgische spoorwegnet, was Born het knooppunt voor de spoorweglijn St. Vith – Born – Vielsalm en de beroemde Vennbahn, die intussen een wandel- en fietspad werd. In de richting van St. Vith zijn er nog overblijfselen van een zogenaamde draaischijf voor locomotieven.

Het Freiherr von Korff viaduct is het enige overblijvende bouwwerk van de voormalige spoorweglijn St. Vith – Vielsalm. Het werd voltooid in 1916 en was in eerste instantie bestemd voor militaire doelen. Het viaduct bestaat uit 11 bogen over een afstand van ongeveer 285 m en is 18 m hoog. Op de brug bevindt zich een uitkijkplatform dat zowel via een weg als een trap bereikbaar is.

Langs de fietsroute is er aan beide kanten van het dorp een beschermd natuurgebied. Informatieborden geven meer uitleg over de bijzonderheden van de fauna en flora.

Taalgrens Tot aan deze heuvels waren er door de migraties Germaanse stammen gevestigd die rond 400-600 na Christus over de Rijn in de het Romaanse rijk binnengedrongen waren. Daardoor ontwikkelde zich hier een Germaanse cultuur en wordt er tot op vandaag Duits gesproken.  Achter de heuvels ontwikkelde de Romaanse cultuur zich met Gallo-Romeinse invloeden, waaruit dan later het Waals en het Frans ontstonden. Molenstenen Het Wolfsbusch was heel lang een puur loofwoud. Er werden vooral beuken en eiken geëxploiteerd. Een andere grondstof is de zandsteen. Tot op vandaag zijn de openluchtwerkplaatsen van de steenhouwers die hier molenstenen maakten, zichtbaar. Goldrush Ten westen van Montenau vindt men langs de Amel en de aangrenzende beken kwartsaders met kleine hoeveelheden goud. De Kelten en de Romeinen zochten hier al naar goud. Tegen het einde van de 19de eeuw kwam het tot een korte goldrush, die door de geringe opbrengst echter heel snel aan zijn einde kwam.

Precies tussen Iveldingen en Montenau staan twee katholieke godshuizen. De moderne parochiekerk werd in 1985 ingewijd en de kleine oude kapel uit het jaar 1688 is een beschermd monument.

Tweelingdorp Montenau-Iveldingen De waterloop „Amel“ en het bosgebied „Wolfsbusch“, een verzorgd dorp met oude boerderijen en een toeristische infrastructuur maken deel uit van de charme van het tweelingdorp Montenau-Iveldingen met zijn 500 inwoners.

Met gecontroleerde herkomstaanduiding In de hamrokerij van Montenau ziet men hoe een Ardense ham, gezouten, gekruid en gerookt wordt. Volgens het familierecept wordt de ham gerookt met beukenhout en jeneverbessen in een speciale rookkamer. Het productieproces van 6 maanden maakt van de ham de originele Ardense ham. In de winkel kan de ham met AOC-label geproefd en aangekocht worden.  

De Vennbahn, een fietsroute van 125 km op een voormalige spoorweg, die Aken met Luxemburg verbond, loop midden door het dorp. De gemiddelde helling bedraagt maximum 2 %. Info: www.vennbahn.eu  

Ligneuville ligt in de Amelvallei in een prachtige groene omgeving, omringd door beboste heuvels. Op het dorpskerkhof ligt het graf van een zekere „Monsieur Hawarden“, alias Mériora Gillibrand. Pas na zijn dood ontdekte men dat achter deze naam geen man maar een welgestelde dame schuilging: de excentrieke Parisienne Mériora Gillibrand. Nadat Mériora in Wenen haar minnaar had vermoord, nam ze zonder blikken of blozen een ander geslacht aan om haar straf te ontlopen. Samen met haar huishulp, die als enige wist wie ze echt was, sloeg ze op de vlucht als Arthur Hawarden. Zo kwam ze terecht in Ligneuville, waar ze uiteindelijk stierf aan een longziekte. Haar buitengewone levensverhaal vormde de basis voor een roman en werd in 1968 zelfs verfilmd.

Thirimont werd voor het eerst vermeld in de oorkondes in 1188. Nadat een parochiaan in 1769 bij het terugkeren uit de mis in Weismes het leven liet in een sneeuwstorm, kregen de inwoners in 1771 de toestemming om een kapel op te richten, die aan de Heilige Gangulphe gewijd werd. Tijdens het Ardennenoffensief van 16 december 1944 tot 16 januari 1945 werd er zwaar gevochten in het dorp. Het museum Baugnez 44, niet ver van Thirimont, was gewijd aan deze gebeurtenissen. Na de sluiting van het museum zullen de tentoongestelde voorwerpen vanaf 2025 te zien zijn in een volledig heringerichte tentoonstelling in het Malmedy War Museum (naast de kathedraal).

Het dorp „Diedenberh“ wordt voor het eerst vermeld in het jaar 1455 als lening van graaf Johann van Nassau aan Johan van Hersdorf. De oude kapel die in 1707 gebouwd werd en tegenover de oude school stond, werd in de loop van de tijd te klein en in het jaar 1949 werd er besloten een nieuwe kerk te bouwen. De kerk werd naar een ontwerp van architect Georges Lambeau binnen de 2 jaar uit arkosesteen uit de naburige steengroeve uit Ondenval opgetrokken. Binnen bevinden zich nog twee houten standbeelden uit de oude kapel: de Heilige Germanus, bisschop van Auxerre, en de Heilige Isidor met de ossen (2de beschermheilige). Opmerkelijk is de voor onze omgeving eerder atypische bouwtrant van een afzonderlijke klokkentoren (Kampanile).

Depertzberg Medell betekent „mijn vallei. Aan het panoramabord op de Depertzberg heeft men een prachtig uitzicht op het dorp dat in een kleine vallei ligt. „Am Päsch“ Het gehucht ontstond aan een drinkplaats, waar mens en dier zich met water konden bevoorraden. Vandaag heeft deze plaats de straatnaam „Am Päsch“. Als aandenken aan de drinkplaats werd een watertrog in blauwe steen gebouwd. Parochiekerk Onbevlekte Ontvangenis Hét symbool van het plaatsje is de opvallende koepel van de kerk, die rond 1930 ontworpen werd door de architect Henri Cunibert uit Malmedy. Hij staat bekend om zijn kerkgebouwen met opvallende torens. Hoeve Dellerweg 127   De opvallende hoeve op de Dellerweg 127 stamt uit het jaar 1754 en toont de bouwstijl uit de toenmalige tijd. De hoeve is gebouwd uit leisteenachtige breuksteen.

In Eibertingen is de St.-Sebastian-kapel zeker een bezoek waard. Een klein kerkje dat men nog zelden ziet. Het werd in 1994 een beschermd monument.  Het unieke veelkleurige barokaltaar met zuilen is een echt juweel. Het aantal relikwieën in twee rechthoekige, meer bepaald achthoekige reliekschrijnen is heel opvallend. Tijdens de restauratie werden er 168 knoken van 81 heiligen geteld.

Het dorp Amel is het centrum van de gelijknamige gemeente en is met ca. 850 inwoners het grootste van de 18 gemeentedorpen. Amel is de oudste nederzetting van de Oostkantons en werd al in 670 in de oorkonde Childerichs II vermeld onder de benaming „Curtis Amblava“. Het woord Amel is van Keltische origine en betekent „water“. Het kunsthistorisch belangrijk ensemble van kerk, marktkruis en Antoniushuis  vormt het oudste bewaarde deel van het dorp, dat al in 670 in een oorkonde vermeld werd en de oudste nederzetting van de Oostkantons is. De kerktoren stamt uit 1541. Aan de bouwvorm van het Antoniushuisje kan men evenwel nog vandaag aflezen dat het eertijds om een gotische kapel uit de 14-15de eeuw ging. Het marktkruis uit 1722 in Amel verwees vroeger naar marktvrijheid en marktvrede.

Het Het landbouwmuseum Mirfelderbusch vertelt de agrarische geschiedenis van de Eifel en beschikt over meer dan 2.500 museumstukken. Tijdens de maandelijkse actiedagen wordt de oude apparatuur weer tot leven gewekt, bijvoorbeeld tijdens een dorsdag, een bakdag of één van de vele andere themadagen. Mirfelderbusch vertelt de agrarische geschiedenis van de Eifel en beschikt over meer dan 2.500 museumstukken. Tijdens de maandelijkse actiedagen wordt de oude apparatuur weer tot leven gewekt, bijvoorbeeld tijdens een dorsdag, een bakdag of één van de vele andere themadagen.

Goed gemarkeerde wandel- en fietsroutes in een afwisselend landschap van hellingen, bossen, weides en beken. Hier kan men de natuur nog bestuderen. De bron van de Amel bevindt zich in Hepscheid. Het Holzartenhaus is zeker niet te missen. Er loopt een didactisch bos- en kunstpad van 2,6 km. Start en einde van de wandeling aan de barbecuehut in Halenfeld.  Het recent aangelegd didactisch vogelpad van 5,8 km is niet alleen ontspannend en leerrijk voor families met kinderen. Het werd samen met de schoolkinderen aangelegd. Start en einde van de wandeling: Café Müller tegenover de kerk.

De naam „Meyerode“ betekent dat het dorp ontstond door het rooien van een moeras- en bosgebied, zoals de meeste dorpen waarvan de naam eindigt op –rode of –rath (Wallerode, Atzerath, Rocherath). Tijdens graafwerken vond men een stenen plaat waarin een kruis gebeiteld was. Volgens archeologen blijkt uit deze plaat dat er in de 6de of 7de eeuw al een kerk stond in Meyerode. De plaat is nu ingemetseld in de ringmuur links naast de trap die naar de kerk leidt.