Recht

Het panoramabord bevindt zich tussen de wandelknooppunten 45 en 97 bij Batzborn. Een bankje nodigt uit om hier te vertoeven en biedt een fantastisch uitzicht over de heuvelachtige Ardennen en het dorp Recht dat in het dal ligt.

De leisteenmijnen in Recht werden in het midden van de jaren 1880 gebouwd door de broers Margraff om er dakleien te ontginnen. In de twee mijngangen werd een ongeveer 480 miljoen jaar oude blauwachtige leisteen gedolven, de blauwe leisteen van Recht. Helaas was die niet geschikt voor de productie van de zeer dunne dakleien. De steen had echter nog andere uitstekende eigenschappen: hij is zeer weerbestendig en resistent tegen milieu-invloeden. Daarom werd de blauwe hardsteen uit Recht bijvoorbeeld gebruikt voor artistieke vormgeving in de religieuze omgeving, maar ook voor zuurkooltroggen of leenbassins voor de leerindustrie. Decoratieve voorbeelden zijn nog steeds te vinden in de deurbogen van de nabijgelegen pastorie en in het toegangsportaal van de kerk aan de overkant. De mijnen werden echter na ongeveer 20 jaar verlaten wegens gebrek aan rentabiliteit. In de loop van de tijd zijn de tunnels vervallen, maar de onderste mijn werd dankzij waardevol vrijwilligerswerk gerestaureerd en herbergt vandaag een bezoekersmijn, waaraan het Blauwsteenmuseum Recht verbonden is. Bezoekers krijgen een imposante indruk van de galerijen die ontstonden door het harde werk en kunnen ook het gereedschap en talrijke producten die met het blauwe hardsteen gemaakt werden bekijken.

Het fietspad tussen Vielsalm en Born maakt deel uit van het Ravel-fietspadennetwerk in de Oostkantons. Het loopt op de voormalige spoorlijn 47A, is 20 kilometer lang en sluit aan op het Vennbahn-fietspad in Born. Deze loopt over 125 kilometer van Aken naar Ufflingen in Luxemburg. Spoorlijn 47A werd door de Duitse bezetter tijdens de Eerste Wereldoorlog aangelegd om een verbinding te creëren tussen de Vennbahn-lijn en de spoorlijn van Luik naar Luxemburg. Het was bedoeld om logistieke steun te verlenen aan de opmars van de Duitse troepen naar Frankrijk. Nadat het Hermanmont-viaduct in 1940 werd opgeblazen, werd de lijn niet meer in gebruik genomen. Vanaf 2013 werd de voormalige spoorlijn omgebouwd tot een fietspad en maakt nu deel uit van het 220 kilometer lange Ravel-fietspadennetwerk van de Oostkantons. Puur genieten van een tocht over stilgelegde spoorlijnen zonder noemenswaardige hellingen, weg van het autoverkeer, midden in de natuur van de heuvelachtige Ardennen.

De parochiekerk van St. Aldegondis werd gebouwd in de 15e-16e eeuw. Het schip van de voormalige gotische kerk werd in 1753 in barokke stijl uitgebreid. In 1925 werd het oude schip verwijderd en werd er een nieuw schip met koor gebouwd, loodrecht op de oude as. De muren van de toren en het oude koor (tegenwoordig zijkapel) zijn overblijfselen van de gotische constructie. De barokke torenhelm en de portieken rechts en links van de toren zijn overblijfselen van het barokke schip. De prachtig bewerkte ramen uit de 20e eeuw, die worden gekenmerkt door heldere lijnen en expressieve schilderkunst, verdienen bijzondere aandacht. Er zijn onder andere beelden van de Moeder Gods en de heilige Aldegondis te zien, evenals de wapenschilden van de families von Reiffenberg en von Rolshausen. De patroonheilige van de kerk is de heilige Aldegondis, die rond 630 in Frankrijk werd geboren en het klooster van Maubeuge stichtte. Zij wordt vooral in Noord-Frankrijk, België en langs de Rijn vereerd en wordt opgeroepen als voorspreekster bij ziekte, in het bijzonder bij kanker. Het orgel met 15 registers werd in 1997 gebouwd in de Thomas-orgelwerkplaats in Stavelto (B). Opmerkelijk is ook het stenen decor van het ingangsportaal van de kerk en de deuropening van de nabijgelegen pastorie. Op de zuidelijke keermuur van de kerk staan enkele kenmerkende kruizen van het voormalige omringende kerkhof met typische voorstellingen uit de 18e en 19e eeuw. De diversiteit van de kruisen op de steunmuur getuigt eveneens van het brede scala van de ambachtelijke traditie. Terwijl de oudste kruisen nog zeer artistiek gedecoreerd zijn, wordt de versiering van de jongere kruisen steeds geringer.

Op het kruispunt in het centrum van het dorp Recht staat een processiekapel die in 1784 is gebouwd ter ere van de Maagd Maria. Binnenin bevindt zich een wandreliëf in leisteen met het beeld van de Heilige Odilia. Ze wordt vereerd als de beschermheilige van het gezichtsvermogen, omdat ze blind geboren werd en na haar doop kon zien. Daarnaast staat het monument voor de slachtoffers van de twee wereldoorlogen. Opvallend is de levensgrote engel van de kunstenaar S. Norga, die de namen van de slachtoffers van de Eerste Wereldoorlog schrijft. Op twee andere stenen tafels staan de namen van de gesneuvelden, vermisten en burgeroorlogsslachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. Voor het monument staat ook een gedenkplaat voor twee gesneuvelden uit 1870/71.

In de wijk "Am Hunnert" lopen zeven voetvallen langs het pad tot aan het bos. Dit zijn blauwe leisteen reliëfafbeeldingen van het lijdensverhaal van Christus, die in 1831 door een particuliere stichting werden opgericht. De wandeling naar de zeven voetvallen is een van de oudste vormen van de kruisweg. Het heeft zijn naam te danken aan de gewoonte om te knielen bij de kruisweg. Meestal werden de zeven voetvallen doorlopen voor de zielsrust van de doden en voor de verlichting van de terminale zieken.

Het gemeenschapsbakhuis in Recht is waarschijnlijk rond 1840 gebouwd door de Tiroolse steenhouwersgezinnen Zangerle, Starck, Graf en Meyer. Tussen 1725 en 1735 hadden ze zich in de buurt van een leisteengroeve gevestigd en later bouwden ze de bakkerij. Op de muren van het bakhuis zijn de leisteenlagen duidelijk zichtbaar en de steen is zwaar verweerd. Dit zijn aanwijzingen dat de steen uit de bovenste lagen van de mijn komt, omdat de steen uit de diepere lagen veel compacter is. Het bakhuis bestaat uit de hoofdkamer waar vroeger gewerkt werd en een lagere aanbouw waar de eigenlijke oven zich bevindt. Deze is gemaakt van bakstenen en een betonnen vloerplaat. Vooraan in het hoofdgebouw staat de schoorsteen waarvan het onderste deel is opgetrokken in leisteenblokken en het bovenste deel in leisteen stenen. De muren van het bakhuis zijn gemaakt van ruwe leisteen en klei. De deur- en raamopeningen zijn daarentegen gemaakt van gesneden leisteenblokken. Tijdens werkzaamheden in de omgeving van het bakhuis werd aan de zuidkant een diepe put met een massieve leisteenrand ontdekt. Het gemeenschapsbakhuis is sinds 1994 een beschermd monument.

In de Middeleeuwen liep een economisch zeer belangrijke weg, de grote Luxemburgse vervoersweg van Luxemburg via Stavelot naar Luik door de Ardennen. De weg liep ten westen van het dorp Recht en vormde vanaf 1815 de grens tussen het Koninkrijk der Nederlanden en Pruisen. Houten grenspalen markeerden de grens. Na de onafhankelijkheidsverklaring van België in 1830 werd de lijn naar de Belgisch-Pruisische grens gemarkeerd met stenen grensmarkeringen. Een aantal van de historische grensstenen kan met een wandeling rond Recht worden ontdekt. Hiervoor is wandelen via het knooppuntensysteem ideaal: De knooppunten zijn genummerde kruispunten van wandelroutes. Hier kan de wandelaar in minstens twee richtingen verder lopen. Vanaf een zelfgekozen startknooppunt volgt de wandelaar de eerder genoteerde nummers gemakkelijk en goed bewegwijzerd van knooppunt naar knooppunt. Tussen knooppunt 1 en 85 ten westen van Recht volgt de bewegwijzering de historische grenslijn en kan men onderweg enkele grensstenen ontdekken.  Wandelrouteplanner: go.ostbelgien.eu