Malmedy

Dit panoramabord bevindt zich op de "Place du Châtelet" nabij de kathedraal en maakt deel uit van de historische rondgang. Een luchtfoto van het stadscentrum en een stadsplattegrond maken het gemakkelijker om zich te oriënteren in de stad Malmedy met zijn rijk cultureel erfgoed.

Tijdens de Franse Revolutie kwam er een einde aan de godsdienstige functie van het klooster uit 648. Het werd erna onder meer gebruikt als gevangenis en atheneum. Vandaag is het Malmundarium het culturele en toeristische hart van Malmedy. Atelier van de Carnaval Een onderdompeling in het hart van de folklore van Malmedy wordt u geserveerd in het atelier van de carnaval. Reeds bij de ingang wordt de bezoeker ondergedoken in de sfeer van de carnaval : muziek, visuele animaties, traditionele kostuums, diverse documenten en voorwerpen en tevens een interactieve paal brengen de cwarmê onder al zijn facetten. Atelier van het papier Met het papier heeft Malmedy een van de mooiste bladzijden van de geschiedenis geschreven. Als drager van de voorliefde voor het verspreiden van de wetenschap, begint in Malmedy rond 1726, de geschiedenis van het papier met de installatie van een eerste molen op de oevers van de Warchenne. Met het atelier van het papier wordt de ganse geschiedenis van deze edele materie en tevens van haar gebruik ontwikkeld doorheen een viertalig parcours ondersteund door archiefdocumenten, maquettes en filmprojecties. Wat is papier ? Waar komt het vandaan ? Hoe wordt het vervaardigd ? Kan het worden gerecycleerd ? zijn allemaal vragen die worden aangesneden aan de hand van een aantrekkelijke scenografie. Atelier van het leer  360° zicht Sedert zijn ontstaan in de 16de eeuw tot op vandaag wordt de wereld van het leer hier bepaald door al zijn modeverschijnselen met een attractieve scenografie waar het aanraken, de geuren, de textuur en het lichtspel een bijzondere fysieke benadering van deze materie bieden. Interactieve palen, archiefdocumenten, werktuigen, filmprojecties animeren dit atelier op een enige manier. Schatkamer van de kathedraal 360° zicht De schat die in het Malmumdarium is ondergebracht, telt talrijke verschillende religieuze kunstwerken. Kelken, wierookvaten, een monstrans uit de eerste helft van de 17de eeuw, waardvolle sculpturen, schilderijen, manuscripten en kleding kunnen hier ondermeer bewonderd worden. Historium Op de tweede verdieping brengt het historium u naar het hart zelf van de geschiedenis. Sedert de aankomst in 648 van de heilige stichter Remaclus tot het tragisch gebeuren van de Tweede Wereldoorlog zijn alle belangrijke momenten van de geschiedenis hier weergegeven in een heel bijzonder kader.   Openings uren Juli - Augustus: 10.00 uur - 18.00 uur - 7/7 dagen

De oorspronkelijke abdij werd tegen het einde van de 10de eeuw gebouwd. Het symbolische gebouw werd in 1689 door de troepen van Lodewijk XIV vernield. Na de Franse Revolutie werd het gebouw in 1776 opnieuw gebouwd volgens de plannen van de Luikse architect Charles-Antoine Galhausen en vervolgens als parochiekerk en later als timmeratelier gebruikt tot het in 1818 aan de stad Malmedy verkocht werd en in de jaren 1920 de status van een kathedraal kreeg. De kathedraal is fascinerend door haar soberheid en nauwkeurigheid en het discrete maar hoogwaardig decor. Binnenkant Zowel buiten als binnen heerst er homogeniteit. De ruimte is groot en baadt in het licht. De Luikse ornamentist-stukadoor François-Joseph Duckers zorgt voor een groot gedeelte van het decor van de kathedraal. Hij realiseert prachtige bas-reliëfs die de koepel versieren en de tenhemelopneming van de maagd op het frontispies van het koor. Ramen De ramen van de kathedraal zijn het werk van F. Cricks en dateren uit 1951. In het koor zitten de medaillons van heilige Petrus, Paulus, Quirinus, Remaclus, Géréon en Helena. Orgel Het orgel (1780-1783) is één van de pronkstukken van de kathedraal. Een magistraal werk van de Luikenaar Mathieu Graindorge. Houten preekstoel De houten preekstoel in Louis XIV-stijl dateert van 1779. Hoogaltaar Hoogaltaar uit marmer uit het jaar 1877 Zilveren reliekborstbeelden   Zilveren reliekborstbeelden van de heilige Gereon en zijn begeleider. Schrijn van de heilige In de kathedraal bevindt zich ook het schrijn van de heilige Quirinus en een geschilderde houten koffer uit 1698. Altaar van de Heilige Maagd Maria Marmeren altaar van de Heilige Maagd Maria uit 1773 Biechtstoelen De vier biechtstoelen van de kathedraal stammen uit het jaar 1770.

In 1901 bouwde papierproducent Jules Steinbach (1841-1904) een prachtig stadhuis voor Malmedy. De indrukwekkende inkomhal bestaat uit wit marmer met een zuilengang.

In 1901 liet papierproducent Jules Steinbach voor zijn derde dochter Juliette de Villa Lang bouwen. Verschillende details in de versiering van dit huis zijn fascinerend: mascarons, fabelachtige dieren in smeedijzer, draken, vissen en een grote pelikaan, symbool van de opoffering, prijken boven de inkom. Tegenwoordig herbergt het gebouw verschillende diensten van de gemeentelijke administratie.

In de 17de eeuw werd de houten kruisweg op een van de steilste hellingen op de oude weg naar Cho?des gebouwd. In 1728 liet kapucijn Albert de Dinant ze vervangen door een groot kruis en een kapel. In 1873 werden de oude staties vervangen door de 14 staties die vandaag nog de kruisweg vormen. De huidige neoklassieke kruisweg van beeldhouwer Carl Burger uit Aken werd in 1913 ingewijd. Tegenover de kapel van de kruisweg is een pad dat naar de Belvedere leidt met een prachtig uitzicht op de stad en de omgeving. Er werd een natuurlijk pad aangelegd om te genieten van de buitengewone flora van deze plek: esdoorns, lorkenbomen en linden, notenbomen, beuken en essen.

De Puddingsteen is een sedimentair gesteente, dat vermoedelijk voor 295 - 250 miljoen jaar ontstond en ontelbare afgeronde kiezelstenen bevat. Het is uniek in België en strekt zich uit over een lengte van 22 km en een breedte van 2,6 km.

De architect Fritz Maiter uit Malmedy ontwierp ook deze villa voor de papiermaker Jules Steinbach, net als het stadhuis en Villa Lang. De twee torens die het geheel beheersen geven het gebouw de instraling van een klein kasteel. Tot 1956 was het de zetel van de Belgische Nationale Bank. Tegenwoordig is de villa eigendom van de stad Malmedy.

Het Huis Villers, drie etages hoog, is zonder enige twijfel een van de mooiste huizen van het patrimonium van Malmedy. Het huis werd in 1724 gebouwd door leerlooiers Elisabeth en Joseph Dester die uit de gegoede klasse kwamen en heeft door de eeuwen heen haar oorspronkelijke inrichting behouden. De houten lambrisering, het pleisterwerk, de tegels uit Delft en grote beschilderde doeken getuigen van de verfijning en de kennis van de ambachtslieden van de 18de eeuw. In 2006 werd het Huis Villers door het Waalse Gewest erkend als buitengewoon patrimonium van Wallonië. Het gebouw getuigt niet alleen van de smaak en de verfijning die eigen zijn aan de 18 de eeuw ; maar ook van de economische activiteit van de leerlooiersfamilies die bijdroegen aan de welvaart van de stad. Het jachtsalon Deze kamer op de eerste verdieping is de grootste en prachtigste ruimte van het gebouw. De muren worden bedekt door grote beschilderde muurkleden. Het grote jachtsalon lijkt de belangrijkste ruimte van deze patriciërswoning te zijn en biedt een onvergelijkbaar visueel spektakel. De jachtscènes zijn alomtegenwoordig. Net zoals in de 16de en de 17de speelt de schouw een belangrijke decoratieve rol in de Romaanse interieurs van de 18de eeuw. De versiering volgt de stijlevolutie die gebruik maakt van verschillende materialen : houten lambrisering, hout en marmer in combinatie met tegels uit Delft of in Delftse stijl en de schouwrand uit gietijzer of messing. De hoge dubbele deuren met sierlijsten zijn gedecoreerd met prachtige schelpvormige rocailles met natuurlijke motieven. De bovendeurdecoratie bestaat uit gesneden en fijn beschilderd houtwerk. In het salon hangt ook een prachtige kroonluchter met glazen hangers.   Deze lusters waren gebruikelijk in patriciërs- en herenhuizen. Ze werden gemaakt in Namen, in Bohème (voor de geïmporteerde stukken) of in Luik. De stad was sinds de 16de eeuw een belangrijk producent van glas in Venetiaanse stijl. Dit soort kroonluchters dateert van het midden van de 18de eeuw. Het muzieksalon Dit kleine salon dat vlak naast het jachtsalon gelegen is, dankt zijn naam aan het kleine podium dat waarschijnlijk gebruikt werd voor opvoeringen van het ene of het andere muzikaal kwartet. Het salon is bijzonder mooi door de decoratie. Net als in het jachtsalon bedekken grote geschilderde muurkleden de muren. De motieven op de muurkleden zijn homogeen en tonen een grote verscheidenheid aan fauna en flora. In deze kamer staat ook een marmeren schouw uit Saint-Remy. Vlakbij Rochefort ontgon de abdij van Saint-Remy een van de mooiste marmers in België. De keuken De keuken is ook heel opvallend. De tijd lijkt hier te hebben stilgestaan. De immense schouw die bedekt is met zwarte vuurvaste tegels waarop krijgshoofden staan, trekt alle aandacht. De muren zijn versierd met een indrukwekkende rand die dateert uit het begin van de 18de eeuw en zijn voor het grootste gedeelte bedekt met Delftse steen. Een oude waterpomp en een bak uit blauwe steen wijzen op de bedrijvigheid van weleer in deze ruimte. Door een van de vensters ziet men een kleine tuin die een poëtische sfeer aan het huis geeft.

Drie kiosken verfraaien pleinen van de stad Malmedy. Ze benadrukken dat muziek altijd een belangrijke rol speelde in de stad. Het bijzondere aan de kiosk op de place de Rome is de landelijke architectuur. In de cement wordt een gedeelte van de natuur gecreëerd ; het lijkt alsof er takken en twijgen uitgroeien.

De industrieel Jean-Hubert Cavens en zijn echtgenote Marie-Elisabeth probeerden de levensomstandigheden van de bevolking te verbeteren. In 1935 financierden zij de bouw van het weeshuis dat tot 1958 open was en nu het Huis van de gezondheid (“Maison de la Santé“) herbergt.

Verwijzingen naar de eerste brug van Malmedy zijn te vinden in teksten uit de 13de eeuw. De oudste versie, die vermoedelijk uit hout gemaakt was, verving een oude waadbare plaats. Vanaf 1619 werd de eerste stenen brug met zeven rondbogen gebouwd en door gebrek aan fundamenten in 1765 heropgebouwd – deze keer met stenen uit de steengroeve van Mont. Sinds 1744 werden verschillende standbeelden van de Heilige Johannes Nepocemus, beschermheilige van bruggen en binnenschepen, op de leuning geplaatst. Het huidige standbeeld werd in 1976 ontworpen door kunstenaar Jean Thèrer in opdracht van het feestcomité van Outrelepont.

In de Outrelepont-wijk aan de rechter oever van de Warche staat het oudste huis van Malmedy. Het huis dateert uit de XVIde eeuw en heeft de grote branden van 1587, 1689 en 1944 doorstaan. Het heeft zijn typische aspecten behouden, ondanks de oorlogen en overstromingen. Deze minuscule, typische Ardense woning is volledig uit leem gebouwd. De piepkleine ruimtes verlenen het huis een aangename warme sfeer. De façade met haar oorspronkelijke vensterluiken trekt onmiskenbaar de aandacht van de voorbijgangers. Dit huis is een architecturaal pareltje dat getuigt over lang vervlogen tijden.

De Verrijzeniskapel bevindt zich in een van de historische wijken van Malmedy. Ze werd gebouwd in 1755 op basis van de plannen van de architect Gaetano-Matteo Pizzoni, de architect van de Sint-Auban kathedraal in Namen. Dankzij de nieuwe kerk kon de bevolking van „Vaux “ de mis bijwonen in hun wijk. De opvallende achthoekige binnenkant van de kapel wordt verlicht door drie grote vensters in de voorgevel. Dat het gebouw vandaag nog in zo een goede staat behouden is, is te danken aan de verschillende grote restauratiewerken. In 1893, 1930/31, 1970 en 1992 werd de kerk grondig gerenoveerd en werd het dak vernieuwd. Binnen vindt men er de relikwieën van de heilige Emerentia, Sint Albine en Justus.

Het imposante neoklassieke gebouw is een van de zeldzame overblijfselen van het Pruisisch bewind. Het werd gebouwd in 1914 en werd aanvankelijk gebruikt door de toenmalige Landrat (adviseur van het Land). Door het verdrag van Versailles moest Pruisen naast de kantons Eupen en St. Vith ook Malmedy aan België afstaan. Nadat luitenant-generaal Baron Baltia in oktober 1919 tot gouverneur van Eupen-Malmedy benoemd wordt, kreeg het gebouw uiteindelijk een nieuwe bestemming: het werd het paleis van de zogenoemde Baltia-regering. De definitieve aansluiting van de gebieden Eupen en Malmedy aan de provincie Luik in juni 1925 betekenden het einde van deze regering. Na een brand tijdens de Tweede Wereldoorlog werd het gebouw bezet door de Duitsers die er hun hoofdkwartier in vestigden. In 1988 werd het gebouw gekocht door de Regie der Gebouwen en na grondige restauratie- en verfraaiingswerken nemen de verschillende diensten van de federale staat er hun intrek.

Om zich tegen plunderaars en rondtrekkende bendes te beschermen, lieten de burgers van Malmedy in 1601 een stadswal bouwen met acht stadspoorten. Een ervan is de Grètèdarpoort – ook wel „porte de Livremont“ genoemd, die aan de voet van de heuvel van Livremont ligt en één van de eerste en moeilijk toegankelijke toegangspoorten van de stad was.  Nadat de eerste hal op de Place Albert 1er in 1689 vernield werd, kreeg de Grètèdarpoort een nieuwe bestemming en werd verbouwd tot een hal in 1727. Het Hoger Gerechtshof zetelde er tot 1794 en daarna maakten de Fransen er een gemeentehuis van.  Het gemeentebestuur zetelde met een korte onderbreking tot 1808 in de Grètèdarhal. Daarna werd de hal verhuurd, verpacht en privé-eigendom voor ze in 1964 tenslotte aan de VZW Malmedy-Folklore verkocht werd.

De kleine kapel maakte deel uit van een huis voor melaatsen dat gebouwd werd in de 12de eeuw. Na een desastreuze pestepidemie met meer dan 200 slachtoffers werden er door de bevolking pelgrimstochten en processies gehouden.  In het jaar 1741 – in een moment van zware wanhoop – schenkt Nicolas Lejeune die afkomstig is uit Faymonville en in Keulen woont, de benedictijnen een houten standbeeld van de Heilige Maagd.  Ze werd vurig aanbeden als „Notre-Dame des Malades“. De pestepidemie stopte korte tijd erna en de kapel werd gewijd aan de Heilige Maagd. Het standbeeld werd in 1998 gestolen en is sindsdien spoorloos verdwenen. De talrijke votiefbeelden op de muur getuigen vandaag nog van de Mariaverering uit lang vervlogen tijden.

De dijhoeve Waty is een van weinige leerlooierijen die bewaard gebleven is in Malmedy. Het vakwerkhuis is getuige van de toenmalige bloeiende industrie: de leerlooierij. De voormalige brasserie werd erna gebruikt als leerlooierij voor er in 1930 een graanbedrijf geïnstalleerd werd. De abdijhoeve Waty kreeg na grote restauratiewerken in 1989 haar uitstraling van weleer.

Het weeshuis van de Heilige Helena dateert van 1722 en was het werk van Renard David, oud-burgemeester, raadsman van de prinsabt en schepen van het gerechtshof. Hij bekommerde zich over het welzijn van oude vrouwen en maakte van twee huizen liefdadigheidsinstellingen. De kapel werd gebouwd door zijn zoon en ingewijd op 18 augustus 1755. Vandaag is de kapel een funerarium en in het voormalige weeshuis zetelt het “Centre Postcure des Hautes Fagnes”.

De kerk herinnert aan de nederzetting van de kapucijnen die hier in 1623 de grondsteen legden. Naast hun spirituele missie was de Orde ook zeer toegewijd aan de strijd tegen lichamelijk lijden zoals de pest en andere epidemieën. De Franse Revolutie kondigt in 1789 het einde van de Orde aan. Nadat het klooster als gemeentehuis, school en kantoor van maten en gewichten dienst deed, werd het in 1902 volledig verwoest en komt er een meisjesschool (later een muziekacademie) in de plaats.  Alleen de kerk bleef bewaard. Het gebouw is geklasseerd. Onder de interessante werken de aanbidding van de herders van de Luikse schilder Englebert Fisen uit 1686, en het houten Mariabeeld uit de late 17de eeuw dat toegeschreven is aan de school van Jean Delcour. De klok met een dubbel klokkenspel werd gemaakt door horlogemaker Wathelet uit Malmedy in het jaar 755.