Holzheim

Het panoramabord met schuilplaats bevindt zich vlakbij het wandelknooppunt 84 en biedt een fantastisch uitzicht tot ver in de Duitse Eifel en het dorp Heinerscheid in Luxemburg, op 34 km afstand. Bij dit bord staat de bewogen geschiedenis van het grensgebied centraal.

De met beuk begroeide aarden wal zou een overblijfsel van een Romeins legerkamp zijn. Deze wal met inbegrip van de sloot is op bepaalde plaatsen tot 8 m breed en over een lengte van ongeveer 200 m goed herkenbaar op het terrein. De hoogte varieert tussen 1,5 en 2 meter. Op een vlakte, rechts naast de wal, die ongeveer 700 m lang en 400 m breed is, zouden zich ruïnes van voormalige versterkingswerken bevinden. Dit vermoeden moet echter nog door toekomstige opgravingen bevestigd worden. De wal is sinds 6 juli 1998 een beschermd monument. Vondsten uit de nabije omgeving: hoefijzers van een muildier en scherven uit klei die uit de Romeinse tijd zouden dateren.

In de vroege morgenschemering van 16 December 1944 werden 18 man van het 394 Rgt voor Inlichting en Spionageweerstand uitgezocht. Zij zullen de ogen en oren van het Regimant zijn. Zij namen stelling in de loopgraven en schuterskuilen ten Noord-Westen van Lanzerath. Tegen 0530 Hr. in de vroege morgen, werden zij van massief Artillerie vuur gewekt. Enkele uren lang blokkeerden zij de Duitse valschemspringers van het 9 Rgt. De Amerikaanse soldaten hebben geen munitie meer. Zij werden gevangen genomen, en naar Lanzerath gebracht. Tegen 2300 Hr. komt een Duitse officier in het gasthuis waar Lt. L. Bouck en zijn manschappen bevinden. Het is de SS Kolonel Jochen Peiper die will weten, warom jij een volledige dag verloren had...Hij weet niet dat de jonge US Lt met zijn 15 Amerikanen den Duitse aanval weerstand geboden had, en opgehouden heeft. De volgende dag moesten de gevangenen naar Stadkyll marcheren. Vandaar werden ze met de trein naar het gevangenenkamp in Hammelburg getransporteerd. SS luitenant Peiper heeft pas veel later de ware toedracht ontdekt. De groep verkenners werd later in hun vaderland om zijn dapperheid gedecoreerd.  

De grensovergang tussen België en Duitsland is goed te zien aan de windmolens aan Duitse zijde. Sinds het openstellen van de inter-Europese grenzen wordt er niet meer gesmokkeld, maar na de Tweede Wereldoorlog was het ruilen van koffie uit België tegen kostbaarheden en dagelijkse objecten uit Duitsland levensnoodzakelijk voor de Duitsers en voor de Belgische burgers een welkome bijverdienste. Er werd vooral koffie gesmokkeld in de voering van kleding, in ziekenwagens of in de banden van vrachtwagens. De douaneambtenaars werden telkens opnieuw omgekocht.

Tot 1794 behoorden het dorp Manderfeld en de omliggende gehuchten tot het keurvorstendom Trier. Deze historische aansluiting is niet alleen terug te vinden in de benaming „Treeschland“, maar ook in het gebruik van bontzandsteen die aan de Moezel zeer populair is. De rode kleur is duidelijk te onderscheiden van de blauwe leisteen, die in de vele gebouwen van het zuiden van Oost-België terug te vinden is. Tot 1795 maakte deze landstreek deel uit het Hertogdom Luxemburg.

Het achtervoegsel van de dorpsnaam „rath“ duidt op een zogenaamde gerooide plaats waarop de Franken van de 5de tot de 8ste eeuw nieuwe nederzettingen oprichtten. De dorpsnaam Weckerode wordt voor het eerst vermeld in het jaar 1538. De panoramawandeling "Manderfeld -  Het onbekende land" uit de brochure "Plezierwandelingen" leidt aan deze plaats voorbij. De route volgt een lijn van bergkammen tussen België en Duitsland. In Weckerath, het ontspringen van de Our. Er tegenover rijst Manderfeld op dat op de rug van de heuvel gelegen is.

Manderfeld ligt in de hogere Ourvallei, tussen de bergkammen van de Schneifel en Losheimergraben, omringd door 17 gehuchten en dorpen. De hele omgeving is een uitstekend wandelgebied. Ongeveer 200 km aan afgebakende routes door bossen en velden, over heuvels met prachtige panorama’s en door ongerepte romantische valleien. Manderfeld is niet alleen in de zomer populair, ook in de winter heeft het dorp dankzij de ligging op 500 m hoogte veel te bieden – langlaufroutes of begeleide sneeuwschoenwandelingen.

Zoals de kerken van Büllingen, Amel, Thommen en Neundorf staat de Manderfeldse parochiekerk mogelijk op de grondmuren van een Frankisch koninklijk hof. De recent gerenoveerde parochiekerk is een  eenbeukig gebouw uit breuksteen uit het jaar 1549 met een wezenlijk oudere vooruitstekende westtoren. Het wapen van de Trierse keurvorst Richard von Greiffenclau (buiten op de toren) wijst op een schenking. Na talrijke verbouwings- en renovatiewerken in de loop van de eeuwen werden de neogotische hoofdaltaren die ongeveer 100 jaar oud zijn in 2011 opnieuw in hun oorspronkelijke standplaats opgebouwd. In de zijkapel van de kerk staan nieuw gotische beelden (1903) van de vier evangelisten met hun typische attributen: Mattheus met de engel (symboliseert het menselijke), Lucas met de stier (offersymbool), Marcus met de leeuw (standvastigheid van het  geloof), Johannes met adelaar (symbool voor de geestelijkheid.). Het oksaal is met een inscriptie uit het jaar 1781 gedateerd. Op het voormalige kerkhof achter de kerk staan 14 staties van een kruisweg op rode zandsteenzuilen op manshoogte. In het jaar 1765 werden de zuilen door de parochianen geschonken. De barokke reliëfs tonen de lijdensweg van Christus; op de achterzijde staat de naam van de schenker telkens vermeld. De voorstelling van de 14e statie in de vorm van een grafleggingsgroep die in een klein bouwwerk is ondergebracht is echter ongewoon. Dit bouwwerk wordt in de volksmond het zevenslapershuisje genoemd

De oorsprong van dit beschermd monument is niet bekend. Een romeins bassin in de kelder van het hof doet wel vermoeden dat er hier in de oudheid al een nederzetting bestond. Onder de Pruisische heerschappij werd het hof verbouwd tot een agrarisch modelbedrijf.

Het US-radarstation „Prüm Air Station“ op de heuvel van de Schneifel werd in de jaren 1950 gebouwd en diende voor de communicatie tussen de NAVO en de Amerikaanse troepen in de omliggende militaire bases Bitburg en Spangdahlem in Rijnland-Palts en voor het Amerikaanse Ministerie van Defensie. Radarbewaking was de hoofdtaak van het station. Het gadeslaan van de vijand was ondergeschikt aan de coördinatie van het opstijgen en het landen van hun eigen vliegtuigen. Door het einde van de Koude Oorlog verloor het radarstation zijn belang. Het werd in 2004 gesloten.

Dit kleine dorp heeft een lange geschiedenis. Vermoedelijk bestond de nederzetting al in de tijd van de Romeinen en werd de huidige naam pas later ingevoerd. Dat blijkt althans uit de Romeinse wal, die zich buiten het dorp in de richting van Büllingen bevindt. De met beuk begroeide aarden wal zou een overblijfsel van een Romeins legerkamp zijn. In het jaar 1387 zijn er bewijzen van een lage adellijke familie met de naam Holzheim, wiens kasteel hier waarschijnlijk stond.

De „Schneifel“ is een bergkam van ongeveer 15 km lang en 2 km breed in de Eifel in Rijnland-Palts. Het is een zogenaamd rompgebergte, dat door het hoge kristalgehalte slechts beperkt  verweerd werd door erosie. De omschrijving duidt een sleuf aan, respectievelijk een bergpad, dat al in de romeinse tijd gebruikt werd. De omschrijving „Schnee-Eifel“ (Sneeuw-Eifel) voor een groter gebied ontstond pas in de 19de eeuw. De Schneifelbergkam is een voormalig grensgebied. Sinds de middeleeuwen grensden hier heerschappijen van verschillende hoven, kloosters, heerschappen, bisdommen en later naties aan elkaar. Tijdens het Ardennenoffensief was de Schneifelbergkam het uitgangspunt van een mislukt Duits offensief in de richting van Antwerpen waarbij duizenden doden vielen. Er zijn op verschillende plaatsen nog overblijfselen van de Westwall (drakentandversperringen, vernietigde bunkers) te zien. De hoogste heuvelrug van de Schneifel is het wintersportgebied „Schwarzer Mann“ dat op 697,3 meter ligt, de op drie na hoogste berg van de Eifel na de Hohe Acht en de Ernstberg. Het gelijknamige, levensgrote houten standbeeld herinnert aan de koolbranders en de houtskool, die hier vroeger geproduceerd werden.

De UKW-zendmast werd in 1965 op de “Schwarzen Mann” in Bleialf gebouwd en staat op 690 m boven de zeespiegel. De oorspronkelijke stalen constructie van 223 meter hoog, werd in 2010 ingekort tot 105 meter. Door het uitschakelen van de analoge terrestrische TV was de volledige hoogte niet meer nodig.

Het monument is een herinnering aan de bewogen lotgevallen van een emigrant. Christian Elsen uit Medendorf verliet in 1882 op 12-jarige leeftijf zijn geboortestreek om zich bij zijn oom die naar de USA was uitgeweken aan te sluiten. Hij spaarde het geld voor de kosten van de overtocht van zijn ouders en zijn broers en zussen naar Amerika, die tien jaar na zijn aankomst volgden. In het begin van de jaren 1920 besloot hij om de Eifel opnieuw te bezoeken en op de plaats waar zijn ouderlijk huis stond een monument ter ere van Maria op te richten. De granietblokken werden in de USA verwerkt en per schip, trein en met paard en wagen naar de huidige locatie gebracht.

Herresbach en de omringende bossen nodigen uit tot wandelen. Het langeafstand-pad GR 56 loopt door het gehucht. Verschillende uitkijkplaatsen, in het bijzonder de zogenaamde „Holzauge“, bieden een unieke blik op de Ourvallei, het Duits-Belgisch grensgebied en de Schneifel.

De acht windmolens staan in het Luxemburgse Heinerscheid dat 30 km verderop ligt.

De zendmast heeft om vliegveiligheidsredenen een oranje-witte kleur. De 100 meter hoge staalconstructie staat tussen Medell en Wallerode in een bosperceel in het gebied van de