Mountainbiken door de unieke natuur van de Oostkantons

Sinds 1986 crossen de mountainbikers van Rad Sport Klub Eupen, of kortweg RSK Eupen, door de ruige natuur van de Oostkantons. “Onze club telt zo’n 80 tot 100 leden. De helft van dat aantal komt uit in onze jeugdcategorieën. De jongste renner van RSK Eupen is 8 jaar oud”, vertelt Frédéric Rosenstein, het actiefste lid van de club. Frédéric fietst, bestuurt, geeft training en organiseert evenementen bij RSK Eupen. “Ons doel is om mensen kennis te laten maken met de fiets en de prachtige natuur van onze regio. Al stomen we ook renners klaar voor een professionele carrière in het mountainbiken.”

Wanneer we te voet een grindheuvel beklimmen, passeren vijf blinkende mountainbikes ons. We volgen de stofwolk van het opspringende grind naar de top van de heuvel. Daar begint het Hertogenbos en wachten vijf leden van RSK Eupen ons op. Aan een blokhut langs de bosrand hebben we afgesproken met twee trainers van RSK Eupen en drie jonge mountainbikers uit het pro-raceteam van de club.

“Onze club werkt niet met leeftijdsgroepen, maar traint de atleten volgens hun capaciteiten. In totaal beschikt onze club over tien gediplomeerde trainers die onze mountainbikers klaarstomen voor wedstrijden”, vertelt Frédéric. Een voorbeeld van zo’n jonge renner die de club traint, is Cédric. “Ik kruip vijf tot acht keer per week op mijn mountainbike voor een training in de bossen. Mijn specialiteit is crosscountry.” RSK Eupen focust zich vooral op crosscountry. Dat is een discipline waar je in korte tijd een technisch parcours aflegt. Korte klimmetjes en moeilijke afdalingen volgen elkaar in snel tempo op.

“Ik voel me vrij als ik door de bossen fiets en over schansen spring. Al mag je tijdens een afdaling nooit je focus verliezen”, waarschuwt Yann. Hij is zestien jaar en sloot zich aan bij RSK Eupen toen hij zeven jaar was. “De natuur in de regio van Eupen is divers. Er zijn veel steile hellingen die worden opgevolgd door een technische afdaling.” Dat maakt van de Oostkantons de uitgelezen regio om de discipline crosscountry te beoefenen.

Iedereen kan zich aansluiten bij RSK Eupen om avontuurlijk te fietsen en te genieten van de rijke natuur van de Oostkantons. “Er zijn groepen die maar één tot twee keer trainen. Ons raceteam traint vier tot vijf keer per week. Daarnaast organiseren we extra trainingskampen in het binnen- en buitenland voor onze renners die aan wedstrijden deelnemen”, vertelt Frédéric.

Tijdens deze kampen leren de mountainbikers elkaar beter kennen, maar maken ze ook kennis met de lokale natuur. “Mijn favoriete herinnering bij RSK Eupen is het trainingskamp naar Bütgenbach”, vertelt Cédric enthousiast. Ten zuiden van Bütgenbach rijden de mountainbikers de grote tocht van Sankt Vith naar Ouren en terug naar Sankt Vith. Deze tocht is onderdeel van het uitgebreide netwerk van bewegwijzerde fietsroutes in de Oostkantons. Je hebt minstens vier uur nodig om de heuvelachtige lus in het zuiden van de Oostkantons te doorkruisen.

Beginnen en eindigen doe je in Sankt Vith. Langs de historische Vennbahn trek je naar de Ourberg. Daar worden je kuiten getest met een opeenvolging van beklimmingen in het Ourtal. Na al dat afzien word je na een reeks beklimmingen beloond met een panoramisch zicht over het Groothertogdom Luxemburg. Een steenweg, die je naar het pittoreske dorpje Ouren leidt, is de symbolische plaats die aangeeft dat de MTB-tocht al in de helft zit.

Voor je de lus afwerkt naar Sankt Vith ontdek je nog de regio van de Duitse Eifel. “Een van mijn favoriete plekken in de natuur van de Oostkantons is het gebied rond het drielandenpunt”, vertelt Valère. Maar dat wordt afzien. Via een bosweg begint een klim van zes kilometer op Duits grondgebied. De route leidt je langs het voormalige douanekantoor Lützkampen.

Tijdens een lange, maar deugddoende, afdaling overtrekken je bandensporen de grens tussen België en Duitsland. Langs de oevers van de Our rijd je de laatste kilometers van de lus. Een verraderlijke klim bij Steinebrück is de laatste horde van de MTB-route. Na 60,2 kilometer eindigt de rit waar het allemaal begon: Sankt Vith.

In maart bereikt RSK Eupen het jaarlijkse hoogtepunt. Wanneer we de mountainbikers vragen naar hun favoriete moment bij de club, antwoorden ze allemaal enthousiast: “De 3 Nations Cup!” Dat is een regelmatigheidscriterium in de mountainbike discipline crosscountry. Doorheen het seizoen worden er wedstrijden gereden in België, Nederland en Duitsland. Tijdens die wedstrijden kunnen de renners punten verdienen voor de UCI-wereldranking.

Fréderic is een van de organisatoren van het raceweekend in Eupen. “Elk jaar zakken er zo’n 600 mountainbikers af naar onze regio om deel te nemen aan de XC-races. De deelnemers zijn afkomstig uit België, Nederland, Duitsland en Frankrijk.” Naar verluidt komen er tijdens de 3 Nations Cup ook zo’n 2.000 supporters naar het centrum van Eupen. “Na de race zeggen veel mountainbikers me dat ons parcours het leukste is van de koerskalender”, vertelt Frédéric trots.

Een groot deel van het parcours van de 3 Nations Cup doorkruist de MTB-tocht Eupen Hertogenbos. Deze MTB-tocht is onderdeel van het netwerk van bewegwijzerde fietsroutes door de Oostkantons. Je begint de middelzware lus aan het buitenzwembad in het zuiden van Eupen. Na uitdagende beklimmingen over grindpaden bereik je de indrukwekkende Vesderstuwdam.

“Mijn favoriete plek om te mountainbiken in de regio is de afdaling van de Vesderstuwdam. Daar vlieg je zo snel naar beneden”, glundert Cédric. Halverwege de lus laat je stof opwaaien langs de grens van de Hoge Venen en het stadscentrum van Eupen in het Hertogenbos. De grindwegen leiden je terug naar de Vesderstuwdam. Onderweg geniet je van een prachtig panorama van de Hoge Venen. Helemaal op het einde van de MTB-tocht Eupen Hertogenbos bereik je het Bikepark van Eupen.

“We trainen met onze leden in het Bikepark om ze te leren afdalen. Tijdens zo’n afdaling kunnen de renners van schansen springen”, vertelt Frédéric. “Het is ook een van de weinige plaatsen om onze mountainbikers snelle, scherpe bochten aan te leren.” RSK Eupen gebruikt verschillende elementen van het uitgebreide netwerk van bewegwijzerde fietsroutes in de Oostkantons. “Dankzij het diverse landschap kunnen we verschillende disciplines trainen op stroken van de grotere MTB-routes”, vertelt Frédéric.

De afgelopen jaren stroomden lokale mountainbikers van RSK Eupen door naar de top. “Laurenz en Tim Rex zijn beiden topatleten die onze ploeg vertegenwoordigden op wereldkampioenschappen mountainbike.” Ondertussen rijden de broers Rex voor Intermarché - Circus - Wanty, een ploeg uit de UCI World Tour. Beide renners verlegden hun focus naar het wegwielrennen. “Laurenz maakte in de lente van 2023 zijn debuut in een grote ronde en reed een zeer sterke Giro d'Italia. Zijn negende plaats in Parijs-Roubaix is nog indrukwekkender.”

“Het doet veel deugd om renners te zien doorstromen naar het professionele circuit, maar ons hoofddoel blijft: mensen de kans geven om te fietsen en te genieten van de natuur”, benadrukt Frédéric. De inwoners van Eupen delen een passie voor de plaatselijke natuur. Dat bevestigt Valère: “Wat onze streeks uniek maakt, zijn de wandelaars. We delen allemaal dezelfde passie voor natuur. Als we elkaar passeren, zeggen ze ons steeds goedendag of moedigen ze ons aan.”

De Oostkantons worden gekenmerkt door natuur. Dat maakt ook de lokale architectuur duidelijk. Natuursteen is een element dat de dorpjes hun unieke charme geeft. Veel huizen in de Oostkantons bestaan uit natuursteen. Vanuit Malmedy vertrekt een MTB-route die volledig in het teken staat van natuursteen: de route ‘Steengroeven van de Warche’. Maak je klaar voor een lus van 21,1 kilometer langs historische steengroeven en kabbelende rivieren.

Langs de groeven in het Warchedal ontdek je de woeste sites waar in het verleden natuursteen werd ontgonnen. Na de indrukwekkende steengroeven klim je uit het dal. Door de wilde natuur blijft het pad bergopwaarts tot aan de rand van de Hoge Venen. Daar bereik je het dak van de lus op zo’n 552 meter hoogte. De laatste kilometers bestaan uit een aangename afdaling, die je terug naar Malmedy brengt.

Via de website ostbelgien.eu ontdek je de mooiste MTB-routes in de ongerepte natuur van de Oostkantons. Laat de adrenaline door je lijf gieren en maak een keuze uit een van de MTB-routes. Elke route heeft een moeilijkheidsgraad en is toegankelijk voor beginnende of gevorderde avonturiers. Ga net zoals RSK Eupen de uitdaging aan met het ruige landschap van de Oostkantons. “Mountainbiken is zwaar, maar dat maakt het juist zo leuk”, besluit Cédric.